Als kunstenaar had ik mij nooit gerealiseerd, dat niet-kunstenaars heel anders met het ‘lijf’ omgaan als kunstenaars. Want hoe loopt dat in je eigen leven? In je pubertijd ontdek je je eigen lichaam en dat van de andere sexe. Er zijn behoorlijke verschillen, hoe ga je daar nu mee om? Op die vragen begrijp je opeens het fundamentele antwoord: ‘Maar het lichaam is door God gemaakt, dus kan het niet anders dan in wezen mooi en goed zijn’. En met die zekerheid, na een periode van onzekerheid stap je het verdere leven in. Al gauw loop je tegen andere leerlingen aan, of lui van je eigen bijbelclub, die bij begrippen als lichaam, sexualiteit, lichaamsvormen hele rode hoofden kregen. Ik heb dat nooit begrepen. Veel later ontdekte ik, dat die jongeren zeer ernstig belast waren met een theologisch concept, dat bij voorbaat het hele lichaam al negatief benoemde. Ik ‘onnozelde’ daar wat tussendoor en begreep niet, wanneer ik alles gewoon bij naam noemde, dat medejongeren c.q. christelijke leidinggevenden rood c.q. witaanlopend in zakdoeken wegdoken.
Dat probleem ben ik later een aantal keren in mijn beroepspraktijk tegen gekomen.

• Een kennis van mij, 3 blokken verderop, was een grafisch kunstenaar. Zijn dochtertje van 8 jaar zat in dezelfde klas als een dochter van een oudste van zijn kerkelijke gemeente. Die twee meisjes speelden veel bij elkaar. Op zekere dag kwam dochtertje thuis met het verhaal dat haar vriendinnetje niet meer bij haar mocht spelen, want er was iets ‘zondigs’ in huis. Dochtertje begreep duidelijk niet wat er tegen haar gezegd was. Dus vader (de kunstenaar) belde die avond de vader (de oudste) van het vriendinnetje. In dat telefoongesprek zei die oudste dat de kunstenaar niet zomaar iets ‘zondigs’ in huis had, het was nog porno ook! Dat kon natuurlijk niet. Papa kunstenaar wilde natuurlijk ook niet zoiets ergs in huis, maar kon zich even niet herinneren, waar hij zoiets ernstigs zou kunnen hebben. Dus vroeg hij zijn oudste om gelijk langs te komen, zodat ze samen het kwaad uit huis konden doen. Oudste kwam, ze liepen door het hele huis, keken in alle boekenkasten, kisten, onder de bedden….nee, niets te vinden. Maar had vriendinnetje dan gelogen? Ze liepen tenslotte de trap af. DAAR is porno, zei oudste en hij wees naar een Rubens, die boven het trapgat hing. Papa kunstenaar antwoordde: ‘waar dan, ik zie alleen maar een Rubens met een liggend naakt uit de zeventiende eeuw’. Kunstenaar kon oudste niet begrijpen, oudste zat met een rare belaste visie op het lichaam. En het lichaam op het doek was gewoon wat mollig.
• Op één van onze jaarlijkse internationale zomerconferenties (Christian Artists Seminar, zie www.christianartists.org ), hadden wij ook te gast een aantal leidinggevende pastores/voorgangers, want dat jaar hadden wij ook een serie modules op het gebied van kunstintroducties voor voorgangers c.q. kerken. Uiteraard hadden wij ook een groot aanbod op het gebied van muziek, dans, ballet, jazzdans, choreografie, e.d. Eén van de docenten was een bloedmooie dansdocente uit Engeland, die o.a. vaak soleerde in Westend. Ze deed op een avond een aangrijpende vertolking van een psalm. Na afloop zat het groepje pastores/voorgangers wat mokkend bijeen in het artiestencafé. Wat kon ik voor hen doen om hun humeur wat op te vijzelen? Was het eten niet goed geweest? Koffie niet goed? Was het bier plat? Het hoge woord kwam eruit: ‘die danseres, dat kon toch niet? Je kon zelfs de vorm van haar tepels zien door haar keurig hoog gesloten danskleding’. Je moet gasten uiteraard eerst uit laten praten. Was deze danseres keurig gekleed? Ja! Maar het probleem was dat haar prachtige lichaam zo indrukwekkend vorm gaf aan haar danssuit. Maar lieve pastores, heeft God haar dan niet zo geschapen? Ja, maar….. Maar lieve pastores, waarom mag zij dan niet gewoon haar lichaam gebruiken en deze psalm (notabene) zo indrukwekkend vertolken? Ja, maar……. Maar lieve pastores, ik heb niets erotisch, onwaardigs of onethisch gezien, alleen een indrukwekkende en inspirerende vertolking. Ik heb ook de vorm van haar tepels gezien, maar dat kan dan toch het probleem zijn? Als er een probleem is, dan zit het in jullie manier van kijken. Jullie zien een erotisch lichaam en jullie worstelen met jullie lust. Ik zie een mooi lichaam tot eer van God. De pastores/voorgangers bleven helaas hangen in hun eigen theologisch verkleurde blik.

Deze twee verhalen laten zien, wat opvoeding c.q. theologische verkleuring kan bewerkstelligen. Je krijgt een ongezonde kijk op het leven, lichaam, sexualiteit, expressies. Feitelijk wilde dat groepje voorgangers uit het tweede verhaal, dat die danseres een soort zak over haar lichaam zou doen, zodat ze dat mooie lichaam maar niet hoefden te zien. Hun optreden doet mij nog steeds denken aan Taliban overtuigingen. Helaas kom ik nog steeds dit soort opinies tegen om mij heen. Maar als je oog gezond is, kun je de ander zien als mens, mooi mens, begaafd mens, gezegend mens. Dit is wellicht een mooie opening voor het begin van het kerkelijk jaar!