Geacht bestuur, dames en heren

Dank voor de uitnodiging om samen te gedenken

Vandaag herdenken wij de vele gevallenen waaraan wij onze vrijheid danken.

Ook vandaag gedenken wij de tallozen die nog steeds moeten vluchten voor geweld , vervolging, slavernij.

Graag wil ik herdenken door een persoonlijk verhaal te vertellen. Een verhaal dat ons bij het gedenken kan verbinden en moed en hoop mag geven.
Zoals u hoorde heb ik een Franse naam. Dat komt: Ik ben een nakomeling van een vluchteling. Daarom roept 4 mei in mij altijd een mix van vele gevoelens op. Ik leg het uit.

Mijn voorvader leefde in Frankrijk. In de zestiende eeuw besloot de Franse koning de wet te schrappen op vrijheid van geloof. Hij wilde één staat met één godsdienst: de katholieke. Mijn voorvader was evenwel protestants. Franse katholieken begonnen de protestanten te vervolgen, te beroven, dood te schieten. Uiteindelijk zocht mijn voorvader toevlucht in de stad Rouen. Hij was toen al alles kwijt. De stad zou ingenomen worden. Tenslotte ontvluchtte hij die stad en kwam aan in Nederland, in Leiden, het was het jaar 1647. Totaal arm, totaal berooid en dankzij de hulp van de diaconie van de hervormde kerk, kon hij overleven…

Wat is er veranderd met vandaag aan de dag? Laten wij gedenken en herinneren. Daarvoor is deze dag.

Bijna 3 eeuwen later was de Tweede Wereldoorlog. In gedachten wat onze voorvader meemaakte gingen personen uit mijn familie in het verzet. Er is een oudoom gepakt en gefusilleerd. In Hilversum is er een straat naar hem genoemd.

Mijn eigen ouders woonden tijdens de oorlog in een huisje net buiten Eindhoven en zaten in het traject dat Joodse kinderen via een keten van huisjes in veiligheid bracht naar het zuiden. Zo hielpen zij op hun manier om levens te redden. Mijn vader werkte bij Philips en samen met anderen zorgden zij er voor dat techniek voor de oorlogsindustrie goed de poort uitging, maar in Duitsland bij aankomst niet functioneerde, deze sabotages waren een ‘zachte’ vorm van verzet. Mijn moeder werkte ook bij Philips, waar ze in het geheim de verzetskrant typte, waarna het gestencild werd bij de sportclub PSV en waarna de kranten gedistribueerd werden. Dat deed soms mijn moeder ook: fietsen door Brabant met zijtassen, onderin de krant, daarbovenop groenten. Ik vroeg haar eens wat er gebeurd zou zijn als ze aangehouden zou worden: tsja zei ze,… Gevangenschap of de kogel… maar ja, je moest toch wat doen…? Hier heb ik een document dat mijn moeder ook getypt heeft: het is een boek van Erica Mann, die nazi Duitsland ontvluchtte en vertelt hoe gruwelijk de nazi opvoeding van kinderen was… (LAAT BOEK ZIEN)

We gedenken vandaag soldaten die vielen voor onze vrijheid, maar ook de vele burgers die vielen voor de vrijheid.

Ook vielen velen die ‘anders’ waren: ze werden bruut vermoord: Joden, Zigeuners, homo’s, ernstig zieken, communisten, vakbondsleiders… De lijst is lang.

Vandaag herdenken wij dat er ook wapenen zijn die altijd blijven spreken: dat zijn liederen. En liederen verbinden, liederen geven moed. Want bij het gedenken hoort ook hoop. Ik lees u voor uit de verzameling verzetsliederen uit die tijd.

“”

Moge deze hoop ons moed geven tot verbinden, als wij vandaag zoveel onrecht, lijden, geweld en de gevallenen herdenken.